23 Wojskowy Szpital Uzdrowiskowo-Rehabilitacyjny Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lądku-Zdroju - Filtry ochronne a promieniowanie UV – co warto wiedzieć?

1. UVB i UVA – różne rodzaje promieniowania

• Promieniowanie UVB
  Odpowiada głównie za poparzenia słoneczne oraz syntezę witaminy D w skórze. To właśnie przed nim chronią najczęściej stosowane filtry (faktor SPF odnosi się przede wszystkim do promieniowania UVB).
• Promieniowanie UVA
  Dociera głębiej w skórę, przyspiesza proces fotostarzenia, może wywoływać przebarwienia oraz zwiększać ryzyko nowotworów skóry. Często bywa pomijane w oznaczeniach na kosmetykach, choć równie ważne jest zabezpieczenie przed nim.

Uwaga: Wielu producentów deklaruje ochronę UVB + UVA, np. SPF 10. W rzeczywistości liczba ta dotyczy wyłącznie ochrony przed promieniowaniem UVB, a nie zawsze odzwierciedla pełną ochronę przed promieniowaniem UVA.

2. Cechy dobrego kosmetyku z filtrem

Dobry preparat chroniący przed słońcem powinien:

1. Zawierać kilka składników przeciwsłonecznych (kombinacja filtrów mineralnych i chemicznych), aby zapewnić szerokie spektrum ochrony (UVB, UVA, a najlepiej także IR – promieniowanie podczerwone).
2. Wykazywać fotostabilność, czyli nie tracić skuteczności pod wpływem promieniowania słonecznego.
3. Być odporny na pot, ścieranie i wodę, zwłaszcza gdy jest stosowany podczas aktywności na świeżym powietrzu.
4. Zawierać środki pielęgnacyjne, które nawilżają i regenerują skórę, chroniąc ją przed przesuszeniem.
5. Chronić przed przegrzaniem skóry (filtr IR).
   
   

3. Jak wybrać odpowiedni filtr?
4. a) Fototyp skóry

Dostosuj wysokość faktora (SPF) do swojego fototypu – im jaśniejsza skóra, tym wyższy filtr jest potrzebny (np. SPF 30–50+).

1. b) Warunki geograficzne i środowiskowe

• Szerokość geograficzna: Im bliżej równika, tym promieniowanie UV jest silniejsze.
• Wysokość nad poziomem morza: W górach promieniowanie UV jest bardziej intensywne.
• Otoczenie wodne: Woda i piasek odbijają promienie słoneczne, wzmacniając ich działanie.

1. c) Pora roku i dnia

• Okres letni: W godzinach 11:00–15:00 promieniowanie jest najsilniejsze.
• Okres jesienno-zimowy: Ochrona nadal jest wskazana, zwłaszcza w górach i na śniegu, który odbija promieniowanie UVA.

4. Jak i kiedy aplikować kosmetyki z filtrem?

1. Na początku opalania wybieraj silniejsze filtry (SPF 30–50+).
2. Nakładaj krem 20–30 minut przed wyjściem na słońce, aby składniki aktywne zdążyły się wchłonąć.
3. Regularne odnawianie ochrony:

• Przy długotrwałym opalaniu krem należy aplikować co 2 godziny.
• Osoby silnie pocące się lub korzystające z kąpieli w wodzie powinny reaplikować filtr co 1,5 godziny, nawet jeśli kosmetyk jest oznaczony jako wodoodporny.

1. Stosuj krem z filtrem na wszystkie odsłonięte partie ciała – twarz, uszy, kark, ramiona, a także na usta (specjalne balsamy z filtrem).

5. Dlaczego ochrona UVA jest równie ważna?

Choć SPF dotyczy głównie promieniowania UVB, UVA odpowiada za:

• Fotostarzenie się skóry (zmarszczki, utrata jędrności).
• Przebarwienia i plamy pigmentacyjne.
• Zwiększenie ryzyka wystąpienia nowotworów skóry.

Dlatego wybieraj kosmetyki oznaczone jako „broad spectrum” (szerokie spektrum), które zapewniają ochronę zarówno przed UVB, jak i UVA. W Europie stosuje się również oznaczenie UVA w kółku, potwierdzające spełnienie unijnych norm ochrony przed promieniowaniem UVA.

Podsumowanie

Stosowanie filtrów przeciwsłonecznych to klucz do zachowania zdrowej, młodo wyglądającej skóry i minimalizacji ryzyka poparzeń czy nowotworów. Wybierając preparat, zwracaj uwagę na oznaczenie SPF (ochrona przed UVB) oraz symbol ochrony przed UVA. Pamiętaj też o fotostabilności, odporności na wodę i pot, a także regularnej reaplikacji kremu w ciągu dnia. Dzięki tym prostym zasadom możesz bezpiecznie cieszyć się słońcem i dbać o zdrowie skóry przez cały rok.